Wskazówki pomocne w przeciwdziałaniu agresji dziecka
- zaniechanie kierowania uwagi na dziecko w chwili gdy prezentuje ono zachowania niepożądane, pozytywne wzmacnianie natomiast pozytywnych sposobów reagowania dziecka na trudności, nagradzanie zachowań prospołecznych, angażowanie dziecka do działań na rzecz innych;
- wycofywanie dziecka z sytuacji wywołujących agresję (fizyczne zablokowanie zachowań niepożądanych), minimalizowanie ilości takich sytuacji w życiu dziecka, które wywołują w nim frustrację, i przewidujemy jego agresywne zachowanie; eliminowanie modeli agresywnego zachowania z otoczenia dziecka (szczególnie dotyczy to rodziców, powinni zastanowić się oni nad tym czy nie dają swojemu dziecku wzoru negatywnych zachowań, rodzice powinni świecić przykładem nieagresywnego postępowania, radzenia sobie z trudnościami, konfliktami, itd);
- zmiana wzajemnych nastawień i atmosfery w domu, ustalenie przyczyn zachowań agresywnych, ujednolicenie metod wychowawczych, przerwanie błędnego koła: agresja – kara – nasilenie agresji – jeszcze większa kara itd.;
- częste rozmowy z dzieckiem, zwracanie uwagi na negatywne skutki jego agresywnych zachowań, okazywanie zrozumienia dla jego trudności;
- uczenie dziecka odpowiednich norm moralnych i zasad postępowania tak, by na tym podłożu powstawało poczucie winy, gdy zada się krzywdę drugiemu człowiekowi, wytwarzanie właściwych postaw społecznych oraz hierarchii wartości;
- agresja zawsze powinna pozostać bez sukcesu i prowadzić do przykrości, niepowodzeń, strat, nie może prowadzić do pożądanych efektów;
- adekwatne i pełne zaspokajanie potrzeb fizycznych i psychicznych dziecka (uznania społecznego, samodzielności i niezależności, więzi emocjonalnej, zainteresowania, poczucia bezpieczeństwa, akceptacji) wymaga czasem zmian w postawach rodzicielskich, dostarczanie pozytywnych doświadczeń i możliwości osiągania realnych sukcesów w celu podnoszenia samooceny;
- wprowadzanie spokojnej atmosfery w domu, unikanie konfliktów i nieporozumień między rodzicami, okazywanie miłości, akceptacji i serdeczności;
- uczenie konstruktywnych sposobów reagowania na frustrację, dostarczanie wzorów jak radzić sobie z konfliktami, problemami, stresem i niepowodzeniem, jak rozwiązywać nieporozumienia;
- rozwijanie samokontroli dziecka poprzez stawianie przed nim odpowiedzialnych, samodzielnie rozwiązywanych zadań, pobudzanie autorefleksji;
- dostarczanie wzorców, modeli nieagresywnego zachowania (rodzice, nauczyciele, rówieśnicy), pamiętając o tym, że dziecko wychowuje się i uczy przede wszystkim poprzez naśladowanie;
- prowadzenie zabaw indywidualnych i zespołowych zabaw, „gry w role”, opartych na mechanizmie hamowania agresji poprzez komunikację międzyludzką;
- umożliwianie dziecku odreagowywania napięć, podnoszenie tolerancji na stres i frustrację, trening asertywności, nauka wyrażania własnych emocji (szczególnie negatywnych) bez szkodzenia osobie, która je wywołuje;
- jeżeli zdecydujemy się karać dziecka za jego zachowania musimy pamiętać o tym, iż kara nigdy nie może być agresją !, (czasem jedynie strach przed karą powstrzymuje dziecko przed złym zachowywaniem się, a nie zrozumienie, że tak nie należy robić);
- w przypadku agresji instrumentalnej wykazywanie jej nieskuteczności (dziecko nie powinno mieć korzyści ze złych zachowań, konsekwencje w postępowaniu, wzmacnianie pozytywnych sposobów osiągania przez dziecko zamierzonego celu);