Narodziny dziecka są zdarzeniem niepowtarzalnym, przełomowym, realizującym najskrytsze marzenia rodziców. Oczekiwania rodziców, co do wyglądu, charakteru, zachowania ich potomka można ująć w mniej lub bardziej jednolite ramy bobasa: wymarzone imię, piękny wygląd, mądrość, inteligencja, spokojny i dobry charakter, pożądane zachowanie. Oczekiwania oczywiście rosną w miarę dojrzewania dziecka, co jednak, gdy od samego początku marzenia rodziców muszą ulec całkowitemu przewartościowaniu? Bo oto przychodzi na świat ktoś, pod żadnym względem nie przypominający wyśnionego dziecka. Dla takich rodziców ciągła walka o polepszenie rozwoju ich dzieci, całej rodziny staje się chlebem powszednim. Mowa tu o dzieciach z różnego rodzaju niepełnosprawnością-psychiczną, fizyczną czy sprzężoną. Im wcześniej działania skoncentrowane na podnoszeniu indywidualnych umiejętności takich dziecka zostaną podjęte, tym większe szanse na optymalizację rozwoju dziecka we wszystkich sferach oraz uniknięcie nakładania się na pierwotne zaburzenia takich trudności hamujących potencjał dziecka jak: problemy emocjonalne, nieprawidłowe kształtowanie się osobowości czy wady postawy.
Idea wczesnej interwencji zakłada, iż dzieci niepełnosprawne będą objęte taką pomocą specjalistyczną, która pozwoli im osiągnąć potencjalny, najbardziej korzystny poziom rozwoju intelektualnego, społecznego, emocjonalnego, językowego i ruchowego, umożliwiający odpowiednią samodzielność, komunikację z otoczeniem oraz umiejętność korzystania z form kształcenia dostosowanych do jego specjalnych potrzeb. Niestety idea ta nie jest realizowana w Polsce w takim stopniu, w jakim wymagałyby tego rzeczywiste potrzeby. Istnieją jednak, w wielkich miastach, wzorcowe Ośrodki Wczesnej Interwencji, których praca ma na celu jak najwcześniejszą kompleksową diagnozę i terapię małego, niepełnosprawnego dziecka.
Zespół opracowujący pełną diagnozę możliwości, trudności i potrzeb dziecka powinien składać się z następujących specjalistów: lekarz pediatra (czasami również neurolog lub lekarz rehabilitacji medycznej), psycholog, logopeda i fizjoterapeuta. Opracowują oni każdy z osobna, a następnie wspólnie na posiedzeniu zespołu ocenę somatycznego stanu dziecka, ocenę jego rozwoju ruchowego, umysłowego, emocjonalnego, społecznego oraz rozwoju mowy.
Psycholog ma za zadanie ocenić rozwój psychiczny dziecka, wskazać na mocne strony jego funkcjonowania oraz te, które wymagają terapii. Określa zatem zdolność dziecka do nawiązywania kontaktu, jego reakcje emocjonalne, spostrzeganie wzrokowe, rozumienie i zdolność komunikowania się, dojrzałość do funkcjonowania i współpracy w grupie, samodzielność, poziom myślenia, zdolność zapamiętywania i koncentrowania uwagi, koordynację wzrokowo-ruchową i sprawność manualną.
Terapeuta usprawniający rozwój ruchowy dziecka ocenia przede wszystkim napięcie mięśniowe jego ciała. Sprawdza on zdolność zmiany pozycji podczas leżenia, kontrolowanie ułożenia głowy, przemieszczania się przez pełzanie, czworakowanie lub inaczej, osiąganie pozycji w siadzie i klęku, umiejętność pionizowania się i chodzenia. Kontroluje również sprawność rąk, koordynację wzrokowo-ruchową, osiąganie równowagi w różnych pozycjach oraz orientację w schemacie własnego ciała i w przestrzeni.
Bardzo ważna z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania dziecka jest ocena procesów współpracy zmysłów, ich harmonii. Odbiór bodźców z otoczenia i ciała poprzez wzrok, słuch, dotyk, czucie głębokie (proprioceptywne) i przedsionkowe (związane z odczuwaniem równowagi i ułożenia ciała), a następnie przekazywanie ich do mózgu, gdzie są odpowiednio segregowane i interpretowane, wpływa na sposób reagowania człowieka w danej sytuacji oraz na jakość i precyzję wykonywanych czynności. Zaburzenia w odbiorze i przetwarzaniu wrażeń zmysłowych może przyjmować formę nadwrażliwości (dziecko unika pewnych doświadczeń: dotyku, światła, dźwięków, itd.) niedowrażliwości (nieadekwatne odczuwanie natężenia bodźców jednej lub różnych modalności), dysfunkcje zmysłu przedsionkowego (trudności z utrzymaniem właściwej postawy ciała, równowagi, orientacji w przestrzeni, koordynacji ruchowej i wzrokowo-ruchowej).
Diagnoza logopedyczna niemowlęcia (czy nawet noworodka) zakłada funkcjonalną jedność aparatu pokarmowego i artykulacyjnego u dziecka w tym okresie życia i ma ona na celu ocenę napięcia mięśni szkieletowych: twarzy, gardła, krtani, warg i języka, czyli mięśni używanych podczas ssania, żucia i wreszcie mówienia. Wiotkość mięśni obniża sprawność zależnych od nich czynności dziecka. Bada on również, w jaki sposób odbiera ono dźwięki, jak koncentruje na nich uwagę, czy potrafi je różnicować i naśladować.
Na podstawie diagnozy każdy ze specjalistów opracowuje indywidualny program terapeutyczny, który w miarę kolejnych wizyt i postępów dziecka jest weryfikowany i dostosowywany do zmian w rozwoju. Dzieci, u których dodatkowo występują problemy zdrowotne, powinny być objęte również leczeniem, określonym przez lekarza specjalistę.Inaczej niż w przypadku prawidłowo rozwijających się dzieci, aktywność dziecka niepełnosprawnego musi być pobudzana, wspierana i ukierunkowywana już od najwcześniejszych dni życia, w celu uzyskania jak najmniejszych odchyleń w rozwoju. Istotne jest, by wszelkie, podejmowane na rzecz dziecka oddziaływania włączane były umiejętnie w całokształt zabiegów pielęgnacyjnych oraz nie zakłócały zbytnio naturalnego życia rodziny. Należy pamiętać o tym, by stale utrzymywać z dzieckiem kontakt (werbalny, wzrokowy, dotykowy), niezależnie od tego na jakim poziomie rozwoju się ono znajduje.
Dziecko i jego rodzina są nierozerwalną, strukturalną całością, dlatego specjalistyczna pomoc powinna obejmować każdego członka rodziny. Nawet wszechstronnie terapeutyzowane przez fachowców dziecko nie będzie prawidłowo się rozwijać, jeżeli w jego domu panować będzie chłód emocjonalny, beznadziejność, niezrozumienie i niechęć u najbliższych mu osób.